กีฬาฟุตบอลเริ่มเข้าร่วมในโอลิมปิกฤดูร้อนครั้งแรกเมื่อปี 1900 ที่กรุงปารีส ประเทศฝรั่งเศส โดยในตอนนั้นยังเป็นเพียงการจัดแข่งแบบไม่เป็นทางการ มีแค่ไม่กี่ทีมเข้าร่วม แต่ก็ถือเป็นจุดเริ่มต้นที่สำคัญของลำดับของกีฬาฟุตบอลในโอลิมปิกฤดูร้อน ซึ่งต่อมาในปี 1908 ฟุตบอลจึงได้กลายเป็นกีฬาชิงเหรียญทองอย่างเป็นทางการในการแข่งขันที่กรุงลอนดอน โดยมีประเทศอังกฤษคว้าแชมป์ การแข่งขันช่วงแรกนั้นจำกัดอยู่แค่ทีมจากยุโรป และใช้ระบบที่เรียบง่าย ซึ่งทำให้กีฬาเริ่มเป็นที่นิยมมากขึ้นในเวทีโอลิมปิก และกลายเป็นเวทีระดับโลกในเวลาต่อมา
การเปลี่ยนแปลงของกฎและรูปแบบการแข่งขัน
ตลอดระยะเวลาหลายสิบปีที่ผ่านมา ลำดับของกีฬาฟุตบอลในโอลิมปิกฤดูร้อนมีการเปลี่ยนแปลงกฎอยู่หลายครั้ง โดยเฉพาะเรื่องคุณสมบัติของนักเตะ ตั้งแต่ปี 1992 เป็นต้นมา โอลิมปิกได้กำหนดให้ใช้ผู้เล่นอายุไม่เกิน 23 ปี และอนุญาตให้ส่งนักเตะอายุเกินได้ไม่เกิน 3 คน เพื่อไม่ให้ทับซ้อนกับฟุตบอลโลกและการแข่งขันระดับสโมสร รูปแบบการแข่งขันก็มีการปรับปรุงจากแบบแพ้คัดออกมาเป็นรอบแบ่งกลุ่มแล้วเข้าสู่รอบน็อกเอาต์ ทำให้การแข่งขันมีความสมดุลมากขึ้นและเปิดโอกาสให้ทีมชาติจากหลากหลายทวีปได้แสดงศักยภาพอย่างเต็มที่
ชาติที่ประสบความสำเร็จมากที่สุดในฟุตบอลโอลิมปิก
หากพูดถึงลำดับของกีฬาฟุตบอลในโอลิมปิกฤดูร้อน ประเทศที่ประสบความสำเร็จมากที่สุดก็ต้องยกให้ฮังการี ซึ่งคว้าเหรียญทองไปถึง 3 ครั้งในปี 1952, 1964 และ 1968 นอกจากนี้ สหราชอาณาจักรก็ทำได้ดีในยุคแรก โดยคว้าเหรียญทอง 3 ครั้งเช่นกัน ส่วนชาติจากละตินอเมริกาอย่างบราซิลและอาร์เจนตินา ก็เคยคว้าแชมป์มาแล้วคนละ 2 ครั้ง โดยเฉพาะบราซิลที่เพิ่งได้เหรียญทองครั้งแรกในปี 2016 และป้องกันแชมป์ได้ในปี 2020 แสดงให้เห็นว่าความสำเร็จในเวทีนี้ไม่ได้จำกัดแค่ทวีปใดทวีปหนึ่งอีกต่อไป
นักเตะระดับโลกที่เคยลงเล่นในฟุตบอลโอลิมปิก
แม้โอลิมปิกจะมีข้อจำกัดเรื่องอายุ แต่นักเตะระดับโลกหลายคนก็เคยผ่านเวทีนี้มาแล้ว ไม่ว่าจะเป็น ลีโอเนล เมสซี่ ที่คว้าเหรียญทองกับอาร์เจนตินาในปี 2008 หรือเนย์มาร์ ที่พาบราซิลคว้าเหรียญทองแรกในบ้านตัวเองปี 2016 นอกจากนี้ยังมีนักเตะหญิงชื่อดังอย่าง มิอา แฮมม์ ที่พาสหรัฐคว้าแชมป์ในยุคแรกของฟุตบอลหญิงในโอลิมปิก การที่นักเตะเหล่านี้เริ่มต้นจากโอลิมปิก เป็นข้อพิสูจน์ว่าเวทีนี้สามารถเป็นจุดเริ่มต้นของตำนานระดับโลกได้อย่างแท้จริง
บทบาทของทีมชาติไทยในโอลิมปิก
สำหรับประเทศไทย เราเคยเข้าร่วมการแข่งขันฟุตบอลโอลิมปิกฤดูร้อน 2 ครั้ง คือในปี 1956 ที่เมลเบิร์น และ 1968 ที่เม็กซิโก โดยในการแข่งขันปี 1956 ทีมชาติไทยพ่ายให้กับทีมชาติอังกฤษ 0-9 ตกรอบแรก ส่วนในปี 1968 เราได้เล่นรอบแบ่งกลุ่ม แต่แพ้ทุกนัด อย่างไรก็ตาม การได้มีโอกาสเข้าร่วมก็ถือว่าเป็นก้าวที่สำคัญในลำดับของกีฬาฟุตบอลในโอลิมปิกฤดูร้อนของไทย แม้ยังไม่เคยผ่านเข้าสู่รอบต่อไป แต่ก็เป็นแรงผลักดันให้วงการฟุตบอลไทยพัฒนาขึ้นเรื่อย ๆ จนถึงทุกวันนี้ สปอร์ติงลิสบอน พบ อาร์เซนอล
เหตุการณ์สำคัญและสถิติที่น่าจดจำ
โอลิมปิกเคยเกิดเหตุการณ์น่าจดจำหลายครั้ง เช่น การที่ทีมจากทวีปเดียวกันเจอกันในรอบชิงชนะเลิศอย่างในปี 2004 (อาร์เจนตินา vs ปารากวัย) หรือการที่ทีมเจ้าภาพอย่างบราซิลคว้าแชมป์ได้ที่บ้านในปี 2016 นอกจากนี้ยังมีการเปลี่ยนแปลงระบบการแข่งขันอย่างต่อเนื่องเพื่อให้เกิดความยุติธรรมและน่าติดตามมากยิ่งขึ้น ซึ่งทั้งหมดนี้สะท้อนให้เห็นถึงความสำคัญและความเปลี่ยนแปลงของลำดับของกีฬาฟุตบอลในโอลิมปิกฤดูร้อนที่ไม่เคยหยุดพัฒนาเลยแม้แต่น้อย